مبانی قرآنی و روایی مردم‌سالاری دینی در اندیشه آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای (مدظله‌العالی)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار علوم قرآن و حدیث، گروه الهیات و معارف اسلامی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی حضرت نرجس (س)، دانشگاه ولی عصر (عج) رفسنجان

2 دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث دانشگاه یزد

چکیده

مردم‌سالاری دینی نوعی روش حکومتی مطلوب است که در آن ضمن پاسداشت حقوق و شأن و منزلت مردم در اداره جامعه، حرمت ارزش‌ها و اصول دینی هم نگاه داشته می‌شود. در واقع روشی نو و تازه است که در عین مخالفت با دموکراسی غربی، با استبداد و دیکتاتوری نیز در تضاد می‌باشد. در پژوهش حاضر تلاش شده است تا به شیوه توصیفی و رویکرد نقلی، مبانی قرآنی و روایی بیانات آیت‌الله خامنه‌ای در حوزه روش مردم‌سالاری دینی مورد بررسی قرار گیرد. در همین زمینه با مبنا قرار دادن اصول این روش، تبیین می‌گردد آیت‌الله خامنه‌ای با استناد به قرآن ‌کریم و روایات اهل‌بیت علیهم‌السلام، ویژگی‌هایی چون عدالت‌محوری، حمایت از انسانیت و حقوق ملّت‌ها، آزادی، پارسامحوری و شایسته‌سالاری، نوع رقابت انتخاباتی و مشارکت واقعی مردم نظریه مردم‌سالاری دینی را تقویت و اجرا کرده‌اند.

کلیدواژه‌ها


  1. فارسی

    1. قرآن‌کریم با ترجمه محمد مهدی فولادوند و عبدالکریم آیتی
    2. نهج‌البلاغه
    3. ابن اثیر، علی بن محمد (1385)، الکامل فی التاریخ، چاپ اول، بیروت: دار الصاد.
    4. ابن بابویه، محمد بن علی (1393)، عیون اخبار الرضا، چاپ سوم، قم: کتاب جمکران.
    5. اشکوری، محمدبن علی (1373)، تفسیر شریف لاهیجی، چاپ اول، تهران: نشر راد.
    6. امین، نصرت بیگم (بی‌تا)، تفسیر مخزن العرفان در علوم قرآن، بی‌چا، بی‌جا.
    7. تمیمی آمدی، عبدالواحدبن محمد (1410ق)، غرر الحکم و دررالکلم، چاپ دوم، قم: دار الکتاب الاسلامی.
    8. حسینی همدانی، محمد (1404ق)، انوار درخشان در تفسیر قرآن؛ محقق: محمدباقر بهبودی، چاپ اول، تهران: لطفی.
    9. خامنه‌ای، سیدعلی (1386)، مردم‌سالاری دینی و دموکراسی‌های غربی در آیینه نگاه رهبر معظم انقلاب اسلامی، چاپ اول، تهران: قدر ولایت.
    10. رضایی اصفهانی، محمدعلی (1387)، تفسیر قرآن مهر، چاپ اول، قم: پژوهش‌های تفسیر و علوم قرآن.
    11. شاه عبدالعظیمی، حسین (1363)، تفسیر اثنی عشری، چاپ اول، تهران: میقات.
    12. طباطبایی، سیدمحمد حسین (1390)، المیزان فی تفسیر القرآن، چاپ اول، بیروت: موسسه الاعلمی للمطبوعات.
    13. طبرسی، فضل بن حسن (بی‌تا)، ترجمه تفسیر مجمع البیان، مترجم: گروه مترجمین، چاپ اول، تهران: فراهانی.
    14. طبرسی، فضل بن حسن (1412ق)، تفسیر جوامع الجامع، مصحح: ابوالقاسم گرجی، چاپ اول، قم: حوزه علمیه قم، مرکز مدیریت.
    15. قرائتی، محسن (1388)، تفسیر نور، چاپ اول، تهران: مرکز فرهنگی درس‌هایی از قرآن.
    16. قرشی بنابی، علی‌اکبر (1375)، تفسیر احسن الحدیث، چاپ دوم، تهران: بنیاد بعثت، مرکز چاپ و نشر.
    17. کلینی، محمد بن یعقوب (1407ق)، الکافی، محقق: علی‌اکبر غفاری، چاپ چهارم، تهران: دارالکتب الاسلامیه.
    18. مجلسی، محمد باقر (1403ق)، بحار الانوارالجامعة لدرر اخبارالائمة الاطهار. بی‌چا، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
    19. محمدی ری‌شهری، محمد (1395)، میزان الحکمة، چاپ پانزدهم، قم: دارالحدیث.
    20. مغنیه، محمد جواد (1378)، ترجمه تفسیر کاشف، مترجم: موسی دانش، چاپ اول، قم: بوستان کتاب.
    21. مکارم شیرازی و همکاران ، ناصر (1371)، تفسیر نمونه، چاپ دهم، تهران: دار الکتب الاسلامیه.
    22. مکارم شیرازی و همکاران ، ناصر (1386)، تفسیر نمونه، پیام امام امیرالمونین علیه السلام، چاپ اول، تهران: دار الکتب الاسلامیة.
    23. نوری، حسین بن محمد تقی (1395)، مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، چاپ اول، قم: آل‌بیت.

    بیانات

    1. بیانات رهبر در دیدار دست‌اندرکاران ستاد اقامه نماز، 27/6/85.
    2. بیانات رهبر در مراسم دانش‌آموختگی دانشگاه‌های افسری ارتش، 8/8/98.
    3. بیانات رهبر در دیدار مردم شهرستان جیرفت، 27/2/84.
    4. بیانات رهبر در مراسم سالگرد رحلت امام خمینی، 14/3/90.
    5. سایت ir
    6. بیانات رهبر در دیدار اعضای هیأت دولت، 17/7/84